„Drzewo iglaste” najczęściej chyba kojarzy się z choinką :) Ale czy wiesz, że te drzewa to wspaniałe, starożytne rośliny, które odgrywają kluczową rolę na naszej planecie?
1. Drzewa iglaste były pokarmem dla dinozaurów!
Te fantastyczne drzewa pochodzą sprzed ponad 300 milionów lat!
Drzewa iglaste to grupa dawnych roślin, do której należą cedry, jodły, cyprysy, jałowce, kauri, modrzewie, sosny, cykuty, sekwoje, świerki i cisy. Są to nasze najstarsze żyjące drzewa i były ulubionym daniem roślinożernych dinozaurów.
Drzewa iglaste rozkwitły w triasie, miliony lat przed ewolucją wielu znanych nam dziś roślin. Istniały w wielu formach i były dominującymi gatunkami roślin. Gatunki drzew iglastych, które pozostały do dziś, są żywymi „skamieniałościami”, które przetrwały wszystko, co przytrafiło się naszej planecie.
2. Co trzeci gatunek jest zagrożony
Spośród 615 różnych gatunków drzew iglastych na świecie 211 jest wymienionych jako zagrożone przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody. Jednym z nich jest świerk serbski, któremu grozi wylesianie i niszczycielskie pożary. Występuje miejscowo w lasach na stromych zboczach i wąwozach w Serbii oraz Bośni i Hercegowinie. Mimo iż gatunek ten obecnie jest chroniony przez prawo, może to jednak nie wystarczyć, aby zachowały się dla przyszłych pokoleń.
Pozyskano nasiona tego świerka – wiązało się to ze zjazdem z klifów i użyciem lassa, by przyciągnąć drzewo do siebie i złapać stożki. Nasiona z tej wyprawy przechowywane są teraz w Millennium Seed Bank w Wakehurst przy Królewskim Ogrodzie Botanicznym w Kew.
3. Wciąż odkrywamy (i chronimy) nowe gatunki!
W 1994 r. strażnik dzikiej przyrody w Australii odkrył drzewostan starych drzew w odległym kanionie, jakiego nie widziano wcześniej. Nazwana na cześć parku narodowego, w którym została znaleziona, sosna Wollemi była pospolita w całej Australii 40 milionów lat temu. Ta historia przybiera kolejny dramatyczny obrót w 2020 roku, kiedy szalejące pożary rozprzestrzeniły się w regionie w pobliżu Parku Narodowego Wollemi. Specjalistyczni strażacy rozpoczęli udaną operację ratowania ostatnich na świecie sosen Wollemi.
Arboreta Forestry England chroni ten gatunek dla przyszłych pokoleń. To niezwykłe drzewo iglaste o ciekawym wielołodygowym wzroście i krętej łodydze można zobaczyć w Bedgebury National Pinetum w hrabstwie Kent i Westonbirt, w The National Arboretum w Gloucestershire. To naprawdę relikt z minionych czasów.
4. Nie wszystkie mają szyszki
Nie wszystkie drzewa iglaste mają swoje nasiona jak jodły czy sosny. Jałowce mają małe, okrągłe, mięsiste, jagodowe owoce, które po dojrzałości zmieniają kolor z zielonego na niebieskawo-czarny. Mięsisty owoc ma wiele różnych korzyści zdrowotnych i ostry cytrusowy smak. Idealnie nadają się do gotowania.
Nasiona cisa są również zamknięte w mięsistym owocu. Ten mały czerwony owoc ma charakterystyczny otwarty koniec odsłaniający małe nasionko w środku. Nie daj się jednak skusić na zjedzenie tego owocu. Nasiona w środku są bardzo toksyczne!
Jednak cis kryje w sobie cudowną ukrytą tajemnicę. W latach 60. naukowcy odkryli, że kora zawiera ratujący życie naturalny związek, który później stał się lekiem przeciwnowotworowym Taxol. Od tego czasu uratował wiele istnień.
5. Cisy są długowieczne
Cis to niezbyt duże i wyjątkowo cieniolubne drzewo iglaste. Co bardzo ciekawe, mogą żyć ponad 2000 lat(!), co daje im zdecydowanie pierwsze miejsce wśród wszystkich europejskich drzew. Tak długie życie wiąże się oczywiście z bardzo powolnym wzrostem. Cis pospolity występuje dziś bardzo rzadko i jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Rośnie zazwyczaj pojedynczo, głównie w wilgotnych i cienistych lasach górskich oraz na pogórzu, czasami także na nizinach.
Był on zresztą pierwszym polskim drzewem chronionym prawnie (odpowiedni dekret wydał król Władysław Jagiełło już w 1423 r.; chciał on w ten sposób ograniczyć eksport drewna cisowego, z którego wykonywano bardzo dobrej jakości łuki).
Najstarszym cisem w Polsce jest cis Henrykowski w Henrykowie Lubańskim na Dolnym Śląsku, jego wiek ocenia się na 1266 lat.
6. Nie wszystkie drzewa iglaste są wiecznie zielone!
Iglaki liściaste tracą jesienią igły – przykładem jest modrzew, który rośnie na skraju lasu i jesienią przybiera piękny złoty kolor.
7. Występują we wszystkich kształtach i rozmiarach
Niektóre gatunki hodowano selektywnie pod kątem pewnych pożądanych cech, tworząc zamiast tego odmiany uprawne. Te „odmiany” mogą rosnąć nisko jako roślina okrywowa, w wysokich i cienkich kolumnach, a niektóre nawet rosną w kształcie uroczej małej kulki.
Jeśli ten post spowodował, że chcesz pięknego iglaka w swoim ogrodzie, to zajrzyj do swojego lokalnego centrum ogrodniczego i przyjrzyj się ofercie. Na pewno znajdziesz coś co przypadnie Ci do gustu i pięknie wkomponuje się w krajobraz Twojego ogrodu.