Słownik z dziczy, W czasie wolnym, z życia lasu

Słownik z dziczy: Petrichor

Petrichor to ziemisty zapach wytwarzany, gdy deszcz pada na suchą glebę.

Etymologia słowa: starożytne greckie πέτρα (pétra) „skała” lub πέτρος (pétros) „kamień” i ἰχώρ (ikhṓr), eteryczny płyn, który jest krwią bogów w mitologii greckiej.

Twórcy nazwy

Warto wiedzieć, że na długo zanim to zjawisko otrzymało swoją nazwę w 1964 roku, zostało zauważone i omówione w kręgach naukowych. W 1891 r. Thomas Lambe Phipson napisał artykuł na temat tego zjawiska w The Scientific.

Nazwa pertichor została ukuta przez dwóch badaczy z australijskiej agencji naukowej CSIRO w artykule z 1964 roku dla czasopisma Nature. Przeprowadzili oni badania skał, które zostały wystawione na działanie ciepłych, suchych warunków, a następnie poddano je destylacji z parą wodną, aby ujawnić żółty olej, który został uwięziony w skałach i glebie. To ta odkryta przez nich substancja odpowiadała za zapach.

Źródłem tego oleju jest połączenie olejków wydzielanych przez rośliny podczas suchej pogody (co sygnalizuje zatrzymanie wzrostu korzeni i kiełkowania nasion) oraz substancji chemicznych uwalnianych przez bakterie żyjące w glebie.

Jak deszcz tworzy zapach?

Wiele osób uważa, że ​​mogą wyczuć zapach, kiedy ma padać, i istnieją pewne dowody na to – ludzki nos jest wrażliwy na geosminę i jest w stanie wykryć ją w stężeniach tak niskich, jak 0,4 części na miliard.

Kiedy wyższa wilgotność jest postrzegana jako prekursor deszczu, pory skał i gleby zostają uwięzione przez wilgoć, zmuszając niektóre oleje do uwolnienia do powietrza. Ale najsilniejszy zapach uwalnia się, gdy nadchodzi deszcz. Krople deszczu lądujące na pylistych lub gliniastych glebach wychwytują na powierzchni maleńkie pęcherzyki powietrza, które następnie wystrzeliwują w górę – jak w kieliszku szampana – i wyrzucają z kropli aerozole zapachowe w powietrze, gdzie są następnie rozprowadzane przez wiatr.

Uwalnianie zapachu jest najbardziej widoczne, gdy lekki/umiarkowany deszcz pada na piaszczyste lub gliniaste gleby. Podczas ulewnego deszczu prędkość kropel hamuje tworzenie się bąbelków, powstrzymując uwalnianie aerozoli. Za wytwarzanie tych aerozoli odpowiedzialne są bakterie z rzędu Actinomycetes. Krople deszczu poruszające się wolniej wytwarzają więcej aerozoli – co wyjaśnia, dlaczego petrichor występuje częściej po lekkich deszczach.

Niektórzy naukowcy uważają, że nasza zależność od deszczu w kulturach na przestrzeni dziejów może być powodem, dla którego tak wielu ludzi lubi zapach deszczu. Co ciekawe wielbłądy na pustyni również polegają na petrichorze, aby zlokalizować źródła wody, takie jak oazy.