Jestem honorowym psem, pani tak cały czas mówi :)  Ostatnio pojechaliśmy do weta i tam mogłem nawet pogalopować po podwórku :) Ale ale, to nie był taki zwykły gabinet, a gabinet Weterynaryjnego Banku Krwi im. Milusia :)

Pomimo, że na początku się bałem i nie bardzo wiedziałem co mi będą robić – strasznie dużo dziwnych urządzeń było w tym gabinecie, człowieki mówią, że byłem bardzo odważny i grzeczny :)

A co mi robili? Ha! 

Zostałem honorowym dawcą krwi!

Wiadomo, że na początku się zestresowałem, bo nie dość że obcy człowiek w obcym miejscu, to położyli mnie na stole i tak moje człowieki trzymały, że nie mogłem się ruszyć. Weterynarz wygolił mi sierść na szyi i wbił igłę. Brzmi strasznie, ale psom właśnie z żyły na szyi pobiera się krew. Cały zabieg od momentu wejścia do gabinetu do wyjścia trwa ok 15 minut :)

Jak zostać dawcą?

Dawcą może zostać każdy pies i kot, spełniający następujące warunki:

Pies

• zdrowy
• waga co najmniej 26 kg
• wiek pomiędzy 10 m-cy – 7 lat
• regularnie odrobaczany, szczepiony przeciwko chorobom zakaźnym oraz zabezpieczony przed pchłami i kleszczami

Kot

• zdrowy
• waga co najmniej 4 kg
• wiek pomiędzy 10 m-cy – 7 lat
• regularnie odrobaczany i szczepiony
• kot niewychodzący
• wolny od FIV i FeLV

Żebyście nie musieli googlować za informacjami o psim krwiodawstwie mam dla Was sporo ciekawych informacji, za które serdecznie dziękuję Pani dr. Donacie Szwast-Baczyńskiej oraz Panu dr. Robertowi Marczakowi, który osobiście krew mi pobierał :)

Zapraszam do lektury :)

Zwierzaki też mogą

Sporo osób jak usłyszało/przeczytało, że ja – pies, oddałem krew, było zaskoczone, że zwierzaki też mogą. Nic w tym dziwnego, że niewiele osób nie wie o czymś takim jak transfuzjologia u zwierząt. Dziedzina ta zaistniała w zasadzie, dopiero w latach 50 XX wieku. Miało to związek z rozwojem tej dziedziny w medycynie ludzkiej. (1) Na początku krew była pobierana od przypadkowych dawców i od razu przetaczana biorcom. Dopiero potem zdecydowano się pobierać krew i przechowywać ją po wcześniejszym przebadaniu. Banki krwi zaczęły powstawać ok. 20 lat temu. Weterynaryjny Bank Krwi im. Milusia powstał w 2003, jako pierwszy bank krwi dla zwierząt w Polsce.

Pies jak człowiek?

Zaciekawiło mnie, że psiaki oddają 450ml krwi tak jak ludzie, ale mogą to robić 1 raz w  miesiącu a ludzie co dwa mimo iż waga człowieka jest większa niż psia. Okazuje się, że psy dużo szybciej się regenerują :)

Badania amerykańskie dowiodły, że psy mogą bezpiecznie oddawać 22 ml krwi/kg masy ciała, co 21 – 28 dni (1).

Swoją drogą jak już o wadze mówimy to nasuwa się pytanie, dlaczego mniejsze psy nie mogą oddawać krwi.  Powód ograniczenia wagowego jest dość prozaiczny, worki do pobierania krwi zawierają środek konserwujący, którego ilość jest obliczona na 450 ml pobranej krwi. Szybko licząc wychodzi, że nasz dawca musi ważyć powyżej 20 kg, żebyśmy mogli takiego worka użyć. Oczywiście są wyjątkowe sytuacje, w których mniejsze psy oraz ludzie ważący poniżej 50 kg mogą zostać dawcami krwi. Należy wtedy dokładnie obliczyć ilość krwi, która może być pobrana oraz usunąć odpowiednią ilość środka konserwującego z worka. Jednak w normalnych warunkach dawcy muszą ważyć powyżej 26 kg.

Wszystkie ograniczenia wagowe oraz czasowe powstały dla bezpieczeństwa dawców – ludzi oraz zwierząt. Zgodnie z zasadą „po pierwsze nie szkodzić”, pomagamy potrzebującym, nie szkodząc dawcom. Organizm dawcy musi mieć czas na regenerację.

Taki bonus

Psy niestety nie otrzymują książeczki honorowego dawcy krwi… a szkoda, bo z dumą bym się nią chwalił przy każdej możliwej okazji :) Swoją drogą książeczki człowiekom służą też po to aby potwierdzić bycie honorowym dawcą – dzięki temu mają m.in zniżki komunikacyjne. Weterynaria nie jest finansowana przez NFZ, więc „psie” banki krwi muszą sobie radzić inaczej, np. pozyskując sponsorów.

Psiak i jego właściciel mają jednak profity :) Dawcy każdorazowo mają zapewnione podstawowe badanie krwi, pozwala ono na monitoring stanu zdrowia zwierzaka. Jeśli zaczyna się dziać coś niepokojącego, opiekun jest w stanie szybko zareagować i skonsultować się z lekarzem prowadzącym ulubieńca. 

Człowieki dostają czekoladę a psy… wysokoenergetyczną karmę!

Przy pierwszej donacji oznaczana jest także grupa krwi, a u kotów wykonywane są testy w kierunku FeLV i FIV. Każdy dawca w okresie 12 miesięcy od ostatniej donacji otrzyma od banku krew, jeśli sam znajdzie się w potrzebie.

Grupy krwi

Samo oznaczenie grupy krwi jest bardzo proste. Obecnie używa się tzw. szybkich testów. Potrzebna jest tylko próbki krwi od psa lub kota i po 2 minutach mamy wynik. Taki prosty test można wykonać w każdym gabinecie weterynaryjnym. Część laboratoriów weterynaryjnych również oferuje oznaczenie grupy krwi u zwierząt.

Panią bardzo zainteresowała informacja, że u psów nie występują naturalnie przeciwciała skierowane przeciwko innym grupom krwi. Przeciwciała powstają dopiero w wyniku uczulenia krwią niezgodną grupowo. Oznacza to, że przy pierwszej transfuzji u psa nie ma konieczności oznaczania grupy krwi. Dopiero jeśli zachodzi potrzeba powtórnej transfuzji, a od pierwszej minęło już 4-7 dni (czas potrzebny na powstanie przeciwciał) należy oznaczyć grupę krwi biorcy. Zalecane jest także wykonanie próby krzyżowej.

Z kotami jest inaczej. Wyróżnia się 3 grupy krwi: A (najczęstsza), B (rzadka) oraz AB (b. rzadka). U kotów występują przeciwciała przeciwko antygenom innych grup, dlatego zawsze musimy znać grupę krwi biorcy, jeśli zapada decyzja o transfuzji – czyli tak jak u ludzi.

Koci dawca musi ważyć co najmniej 4 kg. Kot może oddać 50 ml krwi, również co 28 dni.

Bank im. Milusia na chwilę obecną pobiera krew wyłącznie od psów i kotów.

Oddać krew można zawsze

Potrzebna jest zwierzakom po krwotokach (np. po wypadkach komunikacyjnych lub ciężkich operacjach), zatrutych trutkami na szczury, przygotowywanych do zabiegów (np. usunięcia śledziony), cierpiących na różnego rodzaju niedokrwistości. Samo zapotrzebowanie na krew wzrasta zdecydowanie w okresie wiosennym oraz jesiennym. Jest to związane z występowaniem babeszjozy – groźnej choroby odkleszczowej.

Oddawanie krwi nie jest procedurą skomplikowaną. Wymaga od psa około kwadransa grzecznego leżenia na stole, a od opiekuna przytrzymania ulubieńca. Warto wcześniej się umówić na wizytę, ponieważ weterynarzy, którzy pobierają krew ze względu na charakter pracy można po prostu nie zastać pod adresem banku.

Weterynaryjny Bank Krwi im. Milusia ma wspaniałych dawców, którzy są z nimi przez cały rok i regularnie oddają krew. W okresach, gdy zapotrzebowanie na krew rośnie, mobilizują wszystkich dawców. Pomagają im również inne miasta organizując akcje krwiodawstwa – Bytom i Łódź (dość medialne), ale też cisi „pomagacze” – Włocławek czy Tomaszów Mazowiecki.

Czasem, mimo ogromnych starań, krwi po prostu brakuje.

Kilka informacji „technicznych”:

Teoretycznie bank krwi ma możliwość pozyskiwania wszystkich rodzajów preparatów krwi. W praktyce jednak oferują krew pełną, koncentrat krwinek czerwonych, osocze oraz krioprecypitat.

Krew pełną oraz koncentrat krwinek czerwonych można przechowywać przez 6 tygodni w temp. 4°C, a osocze przez 5 lat w temp. poniżej -18°C.

Osocze pozyskuje się przez odwirowanie krwi pełnej.

Pani jest w bazie potencjalnych dawców szpiku, ciekawiło mnie czy psy też mają odpowiednik takiej bazy. Niestety, póki co taki twór nie istnieje. 

„Nie wykonuje się takich zabiegów, chociaż kiedy opracowywano metodę przeszczepu szpiku u ludzi, modelem badawczym były właśnie psy. Przeprowadzono więc takie zabiegi, ale wyłącznie w celach badawczych.” (3).

fragmentu wywiadu z dr Dariuszem Jagielskim (z 2006 r.)

Ciekawostką jest Vetregen to pierwszy bank komórek macierzystych w Polsce, stworzony przez dr Joannę Sanford.

Przypisy:

1. Feldman, Bernard F., Sink, Carolyn A. Practical Transfusion Medicine for the Small Animal Practicioner. Jackson: Teton NewMedia, 2006.
2. Medyczne zasady pobierania krwi, oddzielania jej składnikówi wydawania, obowiązujące w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi pod redakcją Magdaleny Łętowskiej. Warszawa: Instytut Hematologii i Transfuzjologii, 2006.
3. Pies i rak. Wywiad Beaty Mirskiej z dr Dariuszem Jagielskim. Mój Pies: 2/2006 (173) 

Jeżeli jesteście zainteresowani honorowym krwiodawstwem waszych psiaków to adresy placówek Weterynaryjnego Banku Krwi im. Milusia znajdziecie TUTAJ

Warto przeczytać także o patronie Banku Krwi TUTAJ

Oddawanie krwi jest super, tak niewiele a jednak tak wiele. Pani mówi że taka torebka z krwią może uratować innemu psiakowi życie i że jest ze mnie bardzo dumna! :)